- Субъективтік идеализм
- Субъективтік идеализм (лат. subіесtіvе іdеаlіsm) – жалғыз шындық деп субъекттің санасын және ол сана өндіретін түйсіктер мен идеяларды есептейтін философиялық ілім. Субъективтік идеализмнің қағидаларына сәйкес субъект материалдық нәрселерді қабылдайды, бірақ олардың бар болуы қабылдаушы санаға тәуелді (байланысты); сондықтан материалдық нәрселер (заттар) тек түйсіктер ғана болады. Сыртқы әлемнің реалдылығы танушы субъектке тәуелді (байланысты). Осы бағыттың өкілі ХVІІІ ғ. ағылшын-ирландық философ Дж.Беркли өзінің ілімінің негізгі қағидасын былай деп тұжырымдады: «Еssе еst реrсірі» («Существовать - значит быть воспринимаемым» – «Өмір сүру – демек қабылдану»). Өзінің шектен асқан формаларында субъективтік идеализм «Тек мен өмір сүремін (бармын)» деп тұжырымдайтын солипсизмге бейімделеді, апарады.
Философиялық терминдердің сөздігі. - Павлодар: ПМПИ. Зағыпаров Қ.Ф.. 2011.